Zakwas z czerwonych buraków

Burak czerwony to warzywo korzeniowe bardzo mocno cenione za swoje właściwości odżywcze.
W gastronomii wszechstronnie wykorzystywany, świetnie smakuje zarówno poddawany obróbce termicznej: gotowaniu, duszeniu, pieczeniu, wekowaniu jak i spożywany na surowo. I to właśnie w tej surowej postaci serwowany w postaci świeżo wyciskanego soku czy zakwasu.
Zima to idealny czas na przygotowywanie swojego zakwasu z czerwonych buraków.
Podstawą przygotowania dobrego, czyli zdrowego, pysznego domowego zakwasu jest dobry produkt, czyli świeże, jędrne, smaczne buraki, bez jakichkolwiek widocznych objawów pleśni.
Cały proces przygotowywania zakwasu trwa około tygodnia i nie należy do trudnych, …ale przyda się sumienność 😉
Podczas przygotowywania zakwasu dochodzi do fermentacji. Fermentacja jest to proces polegający na zakwaszeniu oczyszczonych i rozdrobnionych części korzenia buraka w lekko słonym roztworze (wody i soli) zachodzącym w temperaturze pokojowej. W zależności głównie od temperatury proces fermentacji przebiega krócej lub dłużej. Drobne pęcherzyki powietrza zbierające się na powierzchni roztworu świadczą o przebiegu i intensywności fermentacji. Sam proces fermentacji to nic innego jak rozkład cukrów zawartych w burakach przez bakterie.
Do tego procesu fermentacji używam wody mineralnej, opcjonalnie lekko gazowanej.

W wyniku fermentacji uzyskuję intensywny ciemnofioletowy/purpurowy zakwas bogaty w składniki odżywcze: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk, kwas foliowy, witamina C, witamina A, betainy, antocyjany (antyoksydant), w tym również probiotyki, czyli bakterie z grupy Lactobacillus powstałe w procesie fermentacji, które w naturalny sposób dbają o zdrowie jelit.
Na podstawie własnych doświadczeń mogę śmiało przyznać, że zakwas z użyciem wody mineralnej jest smaczniejszy i ma piękny głęboki kolor.
Do przygotowania zakwasu używam duży (mój jest trzylitrowy), wyparzony słój typu wek z uwagi na wygodę w otwieraniu i zamykaniu 😉

Składniki:

  • umyte i obrane buraki 1100g, czosnek cztery duże ząbki czosnku, dwa listki laurowe, sześć ziarenek pieprzu, 4 ziarenka ziela angielskiego, sól kamienna 30g ( zwykła soli kuchenna 20g) woda mineralna o temperaturze pokojowej 800ml.

Wykonanie:

  • Słój wyparzam. Oczyszczone i obrane wcześniej buraki kroję w grube plastry grubości około 1,5cm. Plastry buraków układam ściśle w słoju, aby nie wypływały. Na wysokości mniej więcej jednej trzeciej wysokości słoja dodaję połowę przypraw: jeden listek laurowy, dwa ziarenka ziela angielskiego, trzy ziarenka pieprzu i rozgniecione nożem dwa ząbki czosnku. Układam pozostałą ilość plastrów buraków i ponownie dodaję przyprawy (pozostałą ilość).
  • Całość zalewam wodą mineralną i dosypuję sól. Słój przykrywam wieczkiem (wcześniej usuwam gumkę z weka) i odstawiam na 6-8 dni w kuchni w zacienione miejsce. W tym czasie zachodzi proces fermentacji (rozkład cukrów) O przebiegu fermentacji świadczy obecność drobnych pęcherzyków powietrza zbierających się na powierzchni roztworu 😉
  • Płyn mieszam codziennie wyparzoną łyżką. Mieszam jedynie płyn nad warstwą buraków. Można próbować delikatnie wstrząsnąć słojem, ale tak aby nie wypłynęły plastry buraka. Ważne, aby w ciągu tych kilki dni kawałki warzyw nie wypłynęły. Ich obecność na powierzchni może spowodować rozwój pleśni co jest negatywnym zjawiskiem. W takiej sytuacji nie pozostaje nic innego jak wylać zakwas ;/
  • Po tygodniu sumiennego przygotowywania zakwasu gotowy zakwas przelewam przez wyparzone sitko o malutkich oczkach do wyparzonego naczynia, a potem do wyparzonych butelek. Zakręcone butelki wstawiam do lodówki. Zakwas przechowuję do około miesiąca. Zazwyczaj znika wcześniej 😉 wypijam po małej szklaneczce co drugi dzień. Czasem używam zakwas do doprawienia barszczu. Wtedy nie pozostaje mi nic innego jak nastawić nowy zakwas 😛

Tabela kalorii:

składnikilość wyrażona
w g,ml
l.kcal/100
gramach
l.kcal w użytym
składniku
obrane buraki
woda mineralna
przyprawy
1100g
800ml
43kcal
0kcal
473kcal
0kcal
suma l.kcal
porcja l.kcal
1900g
100g
473kcal
24kcal
*Opracowane na podstawie danych z etykiet produktów użytych do wykonania zakwasu. Ilość użytego składnika podawana jest po oczyszczeniu i obraniu z części niejadalnych.

Barszcz z suszonymi grzybami na zakwasie z czerwonych buraków

Zapewne to danie każdemu kojarzy się z Wigilią. W moim domu w czasie świątecznym to jedno z wyczekiwanych dań 😉 a przygotowywanie barszczu to swego rodzaju tradycja 🙂 Zakwas przygotowuję ze świeżych, nieprzetworzonych czerwonych buraków, czosnku, przypraw i wody. Proces ten trwa od trzech do pięciu dni. Zakwas dodaję na sam koniec całego procesu przygotowywania barszczu, aby zachować jak najwięcej jego zdrowotnych właściwości. Zakwas, który przygotowuję wykorzystuję również do picia. To bardzo dobre źródło witamin, składników mineralnych, antyoksydantów. I tu główną rolę odgrywa betanina, która opóźnia procesy starzenia, chroni przed rozwojem nowotworów. Wykazuje właściwości przeciwzapalne…

Składniki:

  • zakwas z buraków np 500ml (opis poniżej)
  • wywar warzywny z grzybami: woda 1000ml, borowik suszony 20g, buraki czerwone 300g, marchewka 120g, pietruszka korzeniowa 50g, por 50g, seler suszony 5g (świeży 40g), majeranek, ziele angielskie, liść laurowy, sól, pieprz czarny, gałka muszkatołowa, czosnek świeży, opcjonalnie aby bardziej zakwasić ocet jabłkowy lub kilka kropel soku z cytryny, można również dolać zakwasu z buraków, aby dosłodzić w zależności od użytych buraków miód akacjowy 10g
  • natka pietruszki

Wykonanie:

  • Przygotowuję zakwas. 600g obranych buraków kroję w plastry średniej grubości 0,5 cm. Plastry przekładam do wyparzonego słoja. Dodaję kolejne składniki: średniej wielkości główkę czosnku przekrojoną w poprzek, średniej wielkości obraną cebulę pokrojoną w cząstki lub w plastry, listki laurowe 2-3duże szt, ziele angielskie 4-5sztuk, pieprz czarny ziarnisty 4-5 szt, sól kamienna 30g. Wszystkie te dodatki przekładam plastrami buraków. Całość zalewam zimną wodą 700ml. Na koniec dodaję ocet jabłkowy lub sok z kiszonej kapusty 30ml, ewentualnie sok z cytryny. Ocet jabłkowy można zastąpić skórką chleba na zakwasie. Plastry buraków dociskam szklanym naczyniem, aby buraczki były pod wodą. Jest to bardzo ważne. Dzięki temu pleśń nie będzie rozwijać się. Jeśli pojawiłaby się pleśń, niestety zakwas zależy wylać. Dlatego warto zajrzeć co jakiś czas do słoja czy w plastry buraka nie wypłynęły na powierzchnię. Słoik przykrywam szczelnie ściereczką i odstawiam na 3-5dni w temperaturze pokojowej. Cały proces powstawania zakwasu może trwać 3dni. Dzieję się tak w przypadku gdy w mieszkaniu jest dobrze ogrzewane. Gotowy zakwas zlewam i wykorzystuję do przygotowania barszczu. Zakwas można również wykorzystać do picia. Wtedy gotowy zakwas należy zlać do butelki i przechowywać szczelnie zamknięty w lodówce.
  • Przygotowuję wywar warzywny. Do garnka wlewam wodę 1 litr i dodaję pozostałe obrane i pokrojone na mniejsze części warzywa (niekoniecznie w kostkę, gdyż chcemy uzyskać sam wywar). Suszone grzyby dodaję w całości. Buraczki zaś proponuje pokroić w niezbyt grube słupki, gdyż można je ewentualnie zostawić w barszczu. Całość gotuję pod przykryciem na małym ogniu wraz z przyprawami: liść laurowy, gałka muszkatołowa. Wywar przecedzam. Dodaję zakwas buraczany, mieszam, doprawiam solą, pieprzem, majerankiem, świeżym czosnkiem i ewentualnie łyżką miodu. Barszczu nie gotuję po dodaniu zakwasu, by nie utracił pięknego koloru i swoich drogocennych wartości odżywczych. Barszcz podgrzewam dopiero przed podaniem i wtedy też dekoruję świeżą natką pietruszki. Natka pietruszki w gorącym barszczu niestety traci piękny zielony kolor.
  • Podaję z ulubionymi dodatkami ziemniakami utłuczonymi z cebulką, uszkami… Barszcz czysty można podać również w filiżance jako dodatek do pasztecików czy krokietów.

Tabela kalorii:

składnikiilość
g,ml
l.kcal/100
g,ml
l.kcal w użytym
składniku
zakwas 500ml~15kcal~75kcal
burak czerwony 300g43kcal129kcal
borowik suszony20g330kcal66kcal
marchewka120g41kcal49,20kcal
pietruszka
korzeniowa
50g55kcal22,50kcal
por50g30kcal15kcal
seler korzeniowy50g42kcal21kcal
miód akacjowy10g321kcal32,10kcal
woda 1000ml0kcal0kcal
suma l.kcal
tylko barszcz
2100ml~410kcal
porcja l.kcal
tylko barszcz
100ml~20kcal
*Opracowane na podstawie danych z etykiet produktów użytych do wykonania dania. Ilość użytego składnika zamieszczona w tabeli podawana jest po oczyszczeniu i obraniu z części niejadalnych.

Wołowina z burakiem czerwonym z dodatkiem ziemniaków

Obiad podano!o tak ! taki obiad dziś sobie wymarzyłam 🙂 Lubię smak wołowiny, a w połączeniu z ulubionymi dodatkami nie może nie smakować.

Składniki:3porcje

  • wołowina 400g, buraki 250g, seler korzeniowy 20g, marchewka 40g, liść laurowy, ziele angielskie, majeranek, sól, pieprz czarny, ocet jabłkowy, woda +/-1litr
  • ziemniaki około 400g, cebula biała 30g, masło 82%tł 15g , natka pietruszki                                                   

Wykonanie:

  • Wołowinę kroję na kawałki i podsmażam. Dolewam 1litr wody, listki laurowe, ziele angielskie i duszę pod przykryciem. Wołowina należy do mięs o dość długiej obróbce termicznej. Podczas suszenia może wyparować nawet połowa wody. W zależności ile wody wyparuje ubytek wody podczas duszenia uzupełniam. Gdy mięso będzie wystarczająco miękkie dodaję buraki pokrojone w kostkę podobnej wielkości jak wołowina. Dodaję również pokrojony seler i marchewkę. Gotuję razem pod przykryciem do miękkości warzyw. Później doprawiam majerankiem, octem jabłkowym, solą, pieprzem. Dodaję też trochę natki pietruszki. Rada: nie dodawać świeżej natki pietruszki podczas gotowania, gdyż straci swój ładny zielony kolor.
  • Czas przygotować ziemniaki. Ziemniaki obieram i gotuję na parze. Cebulkę obieram kroję w kosteczkę i podsmażam na maśle z odrobiną soli. Ziemniaki ubijam jak na puree.
  • Nakładam porcje gorących ziemniaków na środek głębokiego talerza, wlewam gorącą zupkę. Ziemniaki polewam gorącą podsmażoną cebulką. Na koniec dekoruję danie świeżą natką pietruszki.

Tabela kalorii:

składnikiilość
g,ml
l.kcal/100
g,ml
l.kcal w użytym
składniku
wołowina
burak czerwony
marchewka
seler korzeń
woda
przyprawy
suma
400g
250g
40g
20g
1000ml
—-
1730
220kcal
43kcal
41kcal
42kcal
0kcal
—-
880kcal
107,50kcal
16,40kcal
8,20kcal
0kcal
—-
1012,10kcal
cebula biała
ziemniaki
masło 82%tł
suma
30g
360g
15g
405g
40kcal
71kcal
745kcal
12kcal
255,60kcal
111,75kcal
379,35kcal
porcja l. kcal
ziemniaki
barszcz
suma l.kcal

120g
400g
520g

112,40kcal
234kcal
346,40kcal
*Opracowane na podstawie danych z etykiet produktów użytych do wykonania dania. Ilość użytego składnika zamieszczona w tabeli podawana jest po oczyszczeniu i obraniu z części niejadalnych.